ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΣΥΝΑΓΩΓΗ

Η παρασυναγωγή παρουσιάζει ομοιότητα με το σχίσμα. Η παρασυναγωγή γίνεται από έναν η περισσοτέρους ανυπότακτους πρεσβυτέρους (ή και Επισκόπους), οι οποίοι απειθούν στον οικείο Επίσκοπο ή αρχιεπίσκοπο, δεν τον αναγνωρίζουν και δεν τον μνημονεύουν και εκτελούν ιερατικές πράξεις σε ιδιωτικό ναό. Αυτό π. χ. συμβαίνει, όταν μερικοί κληρικοί καταδικασθούν σε αργία ή καθαίρεση και δεν υποταχθούν στους κανόνες και στην απόφαση του εκκλησιαστικού δικαστηρίου, αλλά συνεχίζουν να τελούν τα της Ιερωσύνης με τη σύμπηξη δικού τους θυσιαστηρίου (α' καν. Μ. Βασιλείου, ια' καν. Καρθαγένης).

Βεβαίως για να χαρακτηρισθεί η αποσκίρτηση ενός πρεσβυτέρου από τον οικείο Επίσκοπο ως παρασυναγωγή, πρέπει να τον ακολουθήσει και λαός. Για την ενέργεια της παρασυναγωγής δεν μπορεί να προβάλει καμιά δικαιολογία ο Πρεσβύτερος, ούτε και εάν ακόμη, όπως αυτός νομίζει, ο Επίσκοπος κηρύσσει δοξασίες αιρετικές. Δεν είναι δε δικαιολογημένος, διότι ο Πρεσβύτερος δεν είναι δυνατόν, εφ’ όσον κατέχει αξίωμα κατώτερο του Επισκόπου, να σφετερισθεί δικαιώματα ανωτέρου, π. χ. συνόδου, και να κρίνει και να καταδικάσει τον Επίσκοπο. Το μόνο που μπορεί, και πρέπει να κάνει, είναι να καταγγείλει αρμοδίως τον αιρετικό ή παραβάτη των κανόνων Επίσκοπο.

Όμως προ της αποφάσεως του αρμοδίου εκκλησιαστικού δικαστηρίου δεν μπορεί να θεωρεί τον Επίσκοπο ένοχο και να μην υποτάσσεται σ' αυτόν (παράβαλλε ιβ', ιγ', ιδ' και ιε' καν. Της Πρωτοδευτέρας).